๑๓๓    ๔๗.พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย สุตตนิบาต เล่ม ๑ ภาค ๖    ๑๓๕
         ราชกุมารชื่อว่า  เชตะ   มีอยู่   สถานที่นั้นชื่อว่า   เชตวัน     เพราะเป็น
ป่าของเจ้าเชตนั้น    เนื่องจากเจ้าเช่นนั้นปลูกบำรุงให้เจริญไว้.   ในพระเชตวัน
นั้น.  คหบดีชื่อว่า  อนาถบิณฑิกะ   เพราะอรรถว่าเป็นผู้มีก้อนข้าวสำหรับคน
อนาถาทั้งหลาย.   แห่งอนาถบิณฑิกะคหบดีนั้น.   อธิบายว่า  ในอารามที่คหบดี
ชื่อว่า   อนาถบิณฑิกะ  สร้างสำเร็จโดยการบริจาคทรัพย์  ๕๔  โกฏิ   ด้วยคำว่า
อนาถปิณฺฑิกสฺส  อาราเม  นี้เป็นอันพระอานนท์แสดงถึงที่อยู่อันสมควรแก่
บรรพชิตของพระผู้มีพระภาคเจ้าพระองค์นั้น.
         ศัพท์ว่า  อถ   ใช้ในอรรถว่า  ไม่กำหนดกาล (แน่นอน)
         ศัพท์ว่า  โข  เป็นนิบาต    ลงในอรรถว่า  แสดงถึงระหว่างแห่งอธิการ
ด้วยคำว่า  อถ   โข  นั้น  พระอานนท์แสดงถึงเวลาที่ไม่กำหนดนั้นแล  ว่า  ใน
ระหว่างอธิการนี้   เรื่องนี้เกิดขึ้นแล้ว   แก่พระผู้มีพระภาคเจ้าในวิหารนั้น.  ถาม
ว่า เรื่องนั้นคืออะไร.  ตอบว่า  เรื่องนั้นคือ  เทวดาองค์ใดองค์หนึ่งเป็นต้น   เกิด
ขึ้นแล้วในระหว่างแห่งอธิการ.
         ในบรรดาคำทั้งสองนั้น   คำว่า  อญฺตรา  เป็นการแสดงถึงสิ่งที่ไม่ได้
กำหนดแน่นอน   จริงอยู่   เทวดาองค์นั้นไม่ปรากฏชื่อและโคตร   เพราะฉะนั้น
พระอานนท์จึงกล่าวว่า  อญฺตรา (เทวดา) องค์ใดองค์หนึ่ง  เทวดาก็คือ
เทพเจ้านั่นเอง คำว่า เทวดา  นี้ใช้ทั่วไปทั้งเทวดาผู้หญิงและผู้ชาย  แต่ในพระ
สูตรนี้    เทวดาเป็นผู้ชายเท่านั้น.   เทวบุตรองค์นั้น.  แต่ท่านกล่าวว่า   เทวดา
ดังนี้  เพราะเหตุไร.   ตอบว่า  เทวบุตรที่ท่านเรียกว่า  เทวดา  ก็ด้วยอำนาจ
สาธารณนาม.
หน้า ๑๓๔