๑๓๖    ๔๗.พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย สุตตนิบาต เล่ม ๑ ภาค ๖    ๑๓๘
         เกวล ศัพท์  ในคำว่า  เกวลกปฺปํ  นี้  มีอรรถเป็นอเนก  คือมีอรรถว่า
ไม่มีส่วนเหลือ  อนวเสสะ,  โดยมาก  เยภุยยะ,  ไม่เจือกัน  อัพยามิสสะ
ไม่ใช่มาก อนติเรกะ,  มั่นคง  ทัฬหัตถะ,   แยกจากกัน  วิสังโยคะ  เป็นต้น.
         จริงอย่างนั้น  เกวล   ศัพท์นั้นมีอรรถว่า ไม่มีส่วนเหลือ  ในประ-
โยคทั้งหลายมีอาทิอย่างนี้ว่า   (พระผู้มีพระภาคเจ้าพระองค์นั้น   ทรงประกาศ)
พรหมจรรย์บริสุทธิ์   บริบูรณ์สิ้นเชิง  (ไม่มีส่วนเหลือ)
         เกวล  ศัพท์นั้นมีอรรถว่า   เป็นไปโดยมาก   ในประโยคทั้งหลาย
มีอาทิอย่างนี้ว่า   ก็ชาวอังคะและชาวมคธะส่วนมากถือขาทนียะและโภชนียะเป็น
อันมากจักเข้าไปหา.
         เกวล     ศัพท์มีอรรถว่า     ไม่เจือกัน     ในประโยคทั้งหลายมีอาทิ
อย่างนี้ว่า  ความเกิดขึ้นแห่งกองทุกข์ทั้งสิ้นย่อมมีได้.
         เกวล   ศัพท์มีอรรถว่า  ไม่ใช่มาก    ในประโยคทั้งหลายมีอาทิอย่าง
นี้ว่า   ท่านผู้มีอายุนี้    จักบรรลุคุณวิเศษ.   เพราะอาศัยเหตุสักว่าศรัทธาอย่าง
เดียว   แน่แท้.
         เกวล   ศัพท์มีอรรถว่า   มั่นคง   ในประโยคทั้งหลายมีอาทิอย่างนี้ว่า
ข้าแต่ท่านผู้เจริญ   สัทธิวิหาริกของพระอนุรุทธะ   ผู้มีอายุ   ชื่อว่า   พาหิกะ
ดำรงอยู่เพื่อทำลายสงฆ์   อย่างเดียว   (มั่นคง).
         เกวล    ศัพท์มีอรรถว่า     การแยกจากกัน     ในประโยคทั้งหลายมี
อาทิอย่างนี้ว่า  ท่านผู้อยู่แต่ผู้เดียว  ท่านเรียกว่า  บุรุษผู้สูงสุด.
         แต่ในมงคลสูตรนี้  ท่านประสงค์เอา   เกวล  ศัพท์นั้นซึ่งมีอรรถว่า
ไม่มีส่วนเหลือ  (ทั้งสิ้น).
หน้า ๑๓๗