๑๙๑    ๔๗.พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย สุตตนิบาต เล่ม ๑ ภาค ๖    ๑๙๓
         บทว่า  ผุฏฺ€สฺส   ได้แก่  สัมผัส  คือถูกต้อง   ได้แก่   ถึงพร้อม.
         ธรรมทั้งหลายในโลก  ชื่อว่า  โลกธรรม   มีคำอธิบายว่า  โลกยังเป็น
ไปอยู่ตราบใด   ธรรมทั้งหลายก็ไม่หมุนกลับตราบนั้น.
         มโน  คือ มานัส   ชื่อว่า  จิต.
         บทว่า  ยสฺส  ได้แก่  พระนวกะ   หรือพระมัชฌิมะ  หรือพระเถระ.
         บทว่า  น  กมฺปติ   ได้แก่ ไม่หวั่น  ไม่สะเทือน.
         บทว่า  อโสกํ  ได้แก่ไม่เศร้าโศก  คือถอนลูกศรคือความโศกเสียได้.
         บทว่า  วิรชํ  ได้แก่   ผู้ปราศจากราคะ  คือผู้กำจัดราคะได้แล้ว.
         บทว่า  เขมํ  ได้แก่ ไม่มีภัย  คือไร้อุปัทวะ  คำที่เหลือมีนัยดังข้าพเจ้า
กล่าวแล้วแล   นี้เป็นการพรรณนาเฉพาะบทก่อน  ส่วนการพรรณนาเนื้อความ
พึงทราบดังต่อไปนี้.
         จิตของผู้ใด   อันโลกธรรมทั้งหลายถูกต้องแล้ว   ก็ไม่หวั่นไหว  คือ
 จิตของผู้ใด  อันโลกธรรมทั้ง ๘  มีลาภเป็นต้น   ถูกต้องแล้ว    คือครอบงำแล้ว
ย่อมไม่หวั่นไหว  ได้แก่ ไม่คลอนแคลน  ไม่สะเทือน  จิตนั้นของบุคคลนั้น
อันใคร ๆ ไม่พึงให้หวั่นไหวได้  เพราะนำโลกุตรมรรคมาให้.
         ถามว่า  ก็จิตของใครถูกโลกธรรมเหล่านี้ถูกต้องแล้ว  ย่อมไม่หวั่นไหว.
         ตอบว่า  จิตของพระอรหันตขีณาสพ    ย่อมไม่หวั่นไหว    หาใช่จิต
ของใครอื่นไม่  สมจริงดังพระดำรัสที่พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสไว้ว่า
                        ภูเขาศิลาแท่งทึบ   ย่อมไม่หวั่นไหว
                เพราะลมฉันใด    รูป    รส    เสียง   กลิ่น
หน้า ๑๙๒