๒๕๑    ๔๗.พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย สุตตนิบาต เล่ม ๑ ภาค ๖    ๒๕๓
         ชนทั้งหลาย   ย่อมฆ่าม้า    ในยัญนี้     เพราะเหตุนั้น    ยัญนี้จึงชื่อว่า
อัสสเมธะ.
         คำว่า   อัสสเมธะ   นี้เป็นชื่อของยัญซึ่งมีทรัพย์สมบัติทั้งปวงที่เหลือ
เป็นเครื่องทักษิณามีเครื่องบูชา  ๒๑  อย่าง   ซึ่งบูชาด้วยยัญบริวาร  ๒  ชนิด
เว้นที่ดินและบุรุษ.
         ชนทั้งหลาย   ย่อมฆ่าบุรุษในยัญนี้   เหตุนี้    ยัญนี้จึงชื่อว่า ปุริสเมธะ.
คำว่า ปุริสเมธะ  นี้เป็นชื่อแห่งยัญอันมีทรัพย์สมบัติ   ซึ่งกล่าวแล้วในอัสสเมธะ
พร้อมทั้งที่ดินเป็นเครื่องทักษิณาทาน   ซึ่งจะพึงบูชาด้วยยัญบริวาร  ๔  ชนิด.
         ชนทั้งหลายย่อมคล้องเครื่องบูชาในยัญนี้  เหตุนี้ยัญนี้จึงชื่อว่า   สัมมา-
ปาสะ.
         คำว่า  สัมมาปาสะ  นี้เป็นชื่อของการบูชาด้วยสาตรา  ที่ผู้บูชาใส่สลัก
เครื่องบูชาเข้าไปทุก ๆ วัน แล้วสร้างเวที   (แท่นบูชา)   ในโอกาสที่สลักเครื่อง
บูชานั้นตกลง    แล้วเดินกลับตั้งแต่ที่ ๆ   ตนดำลงในแม่น้ำสรัสสตี    และบูชา
ด้วยเครื่องบูชาทั้งหลาย   มีหลักสำหรับผูกสัตว์บูชายัญเป็นต้นที่จะนำไปได้.
         ชนทั้งหลาย  ย่อมดื่มน้ำที่ให้กำลังในยัญพิธีนี้   (น้ำศักดิ์สิทธิ์)  เหตุนั้น
ยัญพิธีนี้   จึงชื่อว่า  วาชเปยยะ.  คำว่า  วาชเปยยะ  นี้เป็นชื่อแห่งการบูชายัญ
ที่มีหลักบูชายัญทำด้วยไม้มะตูม  มีเครื่องบูชาอย่างละ  ๑๗  ชนิด   ที่จะพึงบูชา
ด้วยปศุสัตว์ ๑๗  ชนิด  ด้วยยัญบริวารอีกอย่างหนึ่ง.
         ลิ่มสลักทั้งหลายไม่มีในยัญนี้   เหตุนี้ยัญนี้  จึงชื่อว่า  นิรัคคฬะ.  คำว่า
นิรัคคฬะนี้   เป็นชื่อแห่งการกำหนดอัสสเมธะ   จึงมีชื่อโดยปริยายว่า   สัพพเมธะ
หน้า ๒๕๒