๒๕๘    ๔๗.พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย สุตตนิบาต เล่ม ๑ ภาค ๖    ๒๖๐
ไปสู่อำนาจแห่งกามทั้งหลาย   กล่าวคือกามคุณ  ๕  ได้แก่ถึงซึ่งความอยาก  มีคำ
อธิบายว่า  ชนเหล่านั้นไม่กระทำสิ่งไร ๆ ที่ไม่ควรกระทำก็หามิได้   คือกระทำ
สิ่งที่ไม่ควรกระทำ  เพราะกามเป็นเหตุ.
         ในพระสูตรนี้ พระผู้มีพระภาคเจ้า   ตรัสคุณของพวกพราหมณ์โบราณ
ด้วยคาถา  ๙  คาถาว่า    อิสโย    ปุพฺพกา    อย่างนี้แล้ว    ได้ทรงแสดงความ
ประพฤติที่เสมอด้วยพรหม  ด้วยคาถาว่า  โย เนสํ  ปรโม  เป็นต้น   ความ
ประพฤติที่เสมอด้วยเทพ   ด้วยคาถาว่า    ตสฺส  วตฺตมนุสิกฺขนฺตา  เป็นต้น
ซึ่งความประพฤติเรียบร้อยด้วยคาถา ๔  คาถาว่า     ตณฺฑุลํ   สยนํ   เป็นต้น
ซึ่งความประพฤติที่แตกทำลายด้วยคาถา  ๑๗  คาถาว่า  เตสํ   อาสิ  วิปลฺลาโส
เป็นต้น.
         และเมื่อจะแสดงถึงการปฏิบัติออกนอกทางของพวกเทพเป็นต้น    ด้วย
การปฏิบัติผิด   ด้วยการประพฤตินั้น    แล้วให้เทศนาจบลง.   แต่พวกพราหมณ์
จัณฑาลพระผู้มีพระภาคเจ้าไม่ได้จัดไว้ในที่นี้เลย    เพราะเหตุไร.    เพราะไม่มี
การกระทำการปฏิบัติผิดไร ๆ    ก็เมื่อความถึงพร้อมแห่งพราหมณ  ธรรมมีอยู่
ธรรมของพราหมณ์ทั้งหลายก็ฉิบหายแล้ว  เพราะเหตุนั้นนั่นแล โทณพราหมณ์
จึงทูลว่า   ข้าแต่พระโคดมผู้เจริญ   เมื่อเป็นเช่นนั้น   พวกข้าพระองค์ทั้งหลาย
ก็บำเพ็ญแม้พราหมณจัณฑาลให้บริบูรณ์ไม่ได้.  คำที่เหลือในคาถานี้   มีนัยอัน
ข้าพเจ้ากล่าวแล้วนั่นแล.
                   จบการพรรณนาเนื้อความแห่งพราหมณธัมมิกสูตร
                   แห่งอรรถกถาขุททกนิกาย  ชื่อปรมัตถโชติกา.
หน้า ๒๕๙