๒๙๘    ๔๗.พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย สุตตนิบาต เล่ม ๑ ภาค ๖    ๓๐๐
ใหญ่อาศัยป่าหิมวันต์  เจริญอยู่ด้วยรากเป็นต้น   เพราะเหตุนั้นพระผู้มีพระภาค
เจ้าจึงตรัสว่า  มิตฺเต  ภชสฺสุ  กลฺยาเณ   ดังนี้.
         สองบาทพระคาถาว่า  ปนฺตญฺจ  สยนาสนํ  วิวิตฺตํ  อปฺปนิคฺโฆสํ
ความว่า ก็ที่นอน ที่นั่งใด  เป็นที่สงัด  คืออยู่ไกล  เงียบ  ได้แก่ไม่เกลื่อนกล่น
ปราศจากเสียงกึกก้อง.  ความสำคัญว่า  ป่า  ย่อมเกิดขึ้นในเสนาสนะใด   ด้วย
เสียงแห่งสัตว์มีเนื้อและสุกรเป็นต้น   เธอจงเสพที่นอนที่นั่งเห็นปานนั้น.
         บาทพระคาถาว่า  มตฺตญฺญู   โหหิ   โภชเน  ได้แก่  จงเป็นผู้รู้ประมาณ
(ในโภชนะ) อธิบายว่า    เธอจงรู้จักประมาณในการรับ    และประมาณในการ
บริโภค.  ในประมาณทั้งสองอย่างนั้น   ผู้รู้จักประมาณในการรับ  เมื่อไทยธรรม
มีน้อยทั้งเมื่อทายกต้องการจะให้น้อย  ก็จงรับแต่น้อยเท่านั้น     เมื่อไทยธรรมมี
น้อย   แต่ทายกแม้จะต้องการให้มาก  ก็ควรรับแต่น้อยเหมือนกัน   แต่เมื่อไทย-
ธรรมมีมาก  ทายกต้องการจะให้น้อย   ก็ควรรับน้อยเหมือนกัน   มีเมื่อไทยธรรม
แม้มีมาก  ทั้งทายกก็ต้องการจะให้มาก  ก็ควรจะรู้กำลังของตนแล้วรับ  อีกอย่าง
หนึ่ง  พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงอธิบายเฉพาะความประมาณเท่านั้น     ดังนี้แล.
         ภิกษุผู้รู้ประมาณในการบริโภค   พิจารณาโดยแยบคายแล้ว   พึงฉัน
โภชนะ  ประดุจบุคคลบริโภคเนื้อบุตร   และประดุจบุคคลใช้น้ำมันหยอดเพลา
ฉะนั้น.
         พระผู้มีพระภาคเจ้าครั้นทรงแนะนำด้วยการคบกัลยาณมิตร    อันเป็น
อุปการะแก่พรหมจรรย์และให้พระราหุลสมาทานในปาริสุทธิศีล  คือการบริโภค
ปัจจัยโดยตรัสถึงการใช้สอยเสนาสนะเป็นประธาน   ด้วยพระคาถานี้อย่างนี้แล้ว
หน้า ๒๙๙