๓๒    ๔๗.พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย สุตตนิบาต เล่ม ๑ ภาค ๖    ๓๔
วันนี้การปรินิพพานแห่งพระตถาคตเจ้า   จักมีในเวลาใกล้รุ่งแห่งราตรี    ก็ภิกษุ
ผู้มีศักดิ์ใหญ่นี้ยืนบังอยู่ข้างหน้าพระผู้มีพระภาคเจ้า     ก็พวกเราทั้งหลายไม่อาจ
จะเห็นพระตถาคตในกาลภายหลัง (จากนี้)
         รัตนะจะเสมอด้วยพระตถาคต  แม้เพราะอรรถว่าอันบุคคลเห็นได้โดย
ยากอย่างนี้   ย่อมไม่มี.
         อีกประการหนึ่ง  แม้รัตนะใด ที่ชื่อว่าเป็นรัตนะเพราะอรรถว่าอันสัตว์
ที่ไม่ต่ำทรามบริโภค  คือ   จักรรัตนะเป็นต้น   ของพระเจ้าจักรพรรดิ      เพราะ
ว่าจักรรัตนะเป็นต้นนั้นมิได้บังเกิดขึ้นเพื่อการบริโภค (ใช้สอย)      แม้ของชน
ทั้งหลายผู้มีทรัพย์ถึงแสนโกฏิก็ดี   ของชนทั้งหลายผู้อยู่บนชั้นปราสาทอันประ
เสริฐ ๗ ชั้นก็ดี     ของบุรุษผู้ต่ำทรามผู้เกิดในสกุลต่ำมีคนจัณฑาล    ช่างสาน
นายพราน  ช่างไม้  ช่างรถ  คนเทขยะก็ดี  โดยที่สุดแม้ความฝัน  แต่จักรรัตนะ
นั้นเป็นของควรบริโภคของสัตว์ผู้ไม่ต่ำทรามเท่านั้น    เพราะบังเกิดขึ้นเพื่อการ
บริโภคของพระเจ้าจักรพรรดิ  ผู้อุภโตสุชาติ  ซึ่งบำเพ็ญจักรวรรดิวัตร ๑๐ ประ
การบริบูรณ์เท่านั้น   แม้จักรรัตนะเป็นต้นนั้น  ที่จะเสมอด้วยพุทธรัตนะย่อมไม่
มี  ก็ถ้าหากว่า  ทีชื่อว่ารัตนะ   เพราะอรรถว่าสัตว์ที่ไม่ต่ำทรามบริโภคแล้วไซร้
พระตถาคตเจ้าแล   ก็จัดเป็นรัตนะ    ด้วยว่าพระตถาคตเจ้าชื่อว่าไม่ควรแก่การ
บริโภค (ไม่ควรแก่การนับถือ) ของสัตว์ทั้งหลายผู้ต่ำทราม ซึ่งไม่มีอุปนิสัย   ของ
ครูทั้ง  ๖  มีปูรณกัสสปเป็นต้น  ซึ่งมีความเห็นวิปริตและของคนเหล่าอื่นเห็นปานนี้
โดยที่สุดแม้ด้วยความฝัน   (คือไม่เคยแม้แต่ฝันถึง)   เเต่ว่าพระตถาคตเจ้าเป็นผู้
ควรแก่การบริโภคของชนทั้งหลาย     ผู้มีอุปนิสสัยถึงพร้อม   ผู้สามารถเพื่อจะ
หน้า ๓๓