๓๓๑    ๔๗.พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย สุตตนิบาต เล่ม ๑ ภาค ๖    ๓๓๓
อรรถกถาสัมมาปริพพาชนิยสูตรที่  ๑๓
         สัมมาปริพพาชนิยสูตร  มีคำเริ่มต้นว่า  ปุจฺฉามิ  มุนึ  ปหูตปญฺํ
เราขอถามมุนีผู้มีปัญญามาก  ดังนี้.
         ท่านเรียกว่า  มหาสมยสูตร  บ้าง  เพราะกล่าวในวันมหาสมัย.
         ถามว่า  มีการเกิดขึ้นอย่างไร  ?
         ตอบว่า  มีการเกิดขึ้นเพราะมีคำถาม.
         ด้วยว่า  พระผู้มีพระภาคเจ้าถูกพระพุทธนิมิตถาม  จึงได้ตรัสพระสูตร
นี้.  พร้อมกับคำถามพระสูตรนั้น    ท่านจึงเรียกว่า  สัมมาปริพพาชนิยสูตรบ้าง.
ความย่อในพระสูตรนี้มีเพียงนี้.    ส่วนโดยพิสดารนั้น      พระโบราณาจารย์ได้
พรรณนาไว้ตั้งแต่การอุบัติของสากิยวงศ์และโกลิยวงศ์   การพรรณนาไว้เพียง
อุเทศในเรื่องนี้   มีดังต่อไปนี้.
         ก็ครั้งปฐมกัป  พระเจ้ามหาสมมติราชได้มีพระโอรสพระนามว่า โรชะ.
พระเจ้าโรชะได้มีพระโอรสพระนามว่า  วโรชะ.  พระเจ้าวโรชะได้มีพระโอรส
พระนามว่า  กัลยาณะ.  พระเจ้ากัลยาณะได้มีพระโอรสพระนามว่า  วรกัลยาณะ
พระเจ้าวรกัลยาณะได้มีพระโอรส  พระนามว่า  มันธาตุ.  พระเจ้ามันธาตุได้มี
พระโอรสพระนามว่า  วรมันธาตุ.  พระเจ้าวรมันธาตุได้มีพระโอรสพระนามว่า
อุโปสถะ.    พระเจ้าอุโปสถะได้มีพระโอรสพระนามว่า  จระ.    พระเจ้าจระ
ได้มีพระโอรสพระนามว่า อุปจระ.  พระเจ้าอุปจระได้มีพระโอรสพระนามว่า
พระมฆาเทวะ.    สืบต่อจากพระเจ้ามฆาเทวะได้มีกษัตริย์   ๘๔,๐๐๐  พระองค์
ต่อจากกษัตริย์   ๘๔,๐๐๐  พระองค์เหล่านั้น    ได้มีวงศ์โอกกากราช  ๓  วงศ์.
พระเจ้าโอกกากราชองค์ที่  ๓  มีพระมเหสี  ๕  องค์    คือ    พระนางหัตถา ๑
หน้า ๓๓๒