๓๙๐    ๔๗.พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย สุตตนิบาต เล่ม ๑ ภาค ๖    ๓๙๒
หิมวนฺตสฺส  ปสฺสโต  ข้างหิมวันตประเทศ  ทรงแสดงถึงความไม่ขาดแคลน
ข้าวกล้าและสมบัติ.    เพราะว่า    แม้ศาลาใหญ่มีช่องหินอาศัยหิมวันตประเทศ
ก็เจริญด้วยความเจริญห้าอย่าง    จะกล่าวไปทำไมถึงข้าวกล้าที่หว่านลงในนา.
พระมหาบุรุษเนื้อตรัสว่า   ธนวิริเยน  สมฺปนฺโน  สมบูรณ์ด้วยทรัพย์และความ
เพียร    จึงทรงแสดงถึงความไม่ขาดแคลนด้วยรัตนะ ๗   และความที่มีวีรบุรุษ
มากมาย  ซึ่งราชศัตรูไม่ล่วงล้ำได้ถวายให้พระราชาทรงทราบ.    พระมหาบุรุษ
เมื่อตรัสว่า  โกสลสฺส  นิเกติโน  ชนบทแห่งแคว้นโกศลเป็นที่อยู่ดังนี้   ทรง
ปฏิเสธความเป็นพระราชาองค์ใหม่.    เพราะพระราชาองค์ใหม่ท่านไม่เรียกว่า
นิเกตี.    ชนบทอันเป็นที่อยู่อาศัยโดยสืบต่อกันมาตั้งแต่ต้น    ท่านจึงเรียกว่า
นิเกตี  เป็นที่อยู่   พระมหาบุรุษตรัสว่า  โกสลสฺส  นิเกติโน  ทรงหมายถึง
พระเจ้าสุทโธทนะ.   ด้วยเหตุนั้นพระมหาบุรุษทรงแสดงถึงโภคสมบัติที่ตกทอด
กันมา.
         ด้วยเหตุเพียงเท่านี้พระมหาบุรุษทรงแสดงถึงโภคสมบัติของพระองค์
และทรงบอกชาติสมบัติด้วยบทนี้ว่า อาตมภาพโดยโคตรชื่ออาทิตย์  โดยชาติชื่อ
ศากยะ  เมื่อจะทรงปฏิเสธพระดำรัสที่พระราชาตรัสว่า   ข้าพเจ้าจะให้โภคสมบัติ
ขอท่านจงบริโภคโภคสมบัติเถิด ดังนี้. จึงตรัสว่า  ดูก่อนมหาบพิตร  อาตมภาพ
บวชจากตระกูลนั้นไม่ปรารถนาราชสมบัติ  ดังนี้.  ผิว่า  อาตมภาพพึงปรารถนา
สุขก็จะไม่ทอดทิ้งตระกูลอันมากมายด้วยวีรบุรุษแปดหมื่นสองพัน  สมบูรณ์ด้วย
ทรัพย์และความเพียรเช่นนี้เลย  นัยว่า   นี้เป็นอธิบายในข้อนี้.
         พระมหาสัตว์  ครั้นทรงปฏิเสธคำทูลของพระราชาอย่างนี้แล้ว   ต่อจาก
นั้นเมื่อจะทรงแสดงถึงเหตุแห่งการบรรพชาของพระองค์  จึงตรัสว่า  อาตมภาพ
หน้า ๓๙๑