๔๑๕    ๔๗.พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย สุตตนิบาต เล่ม ๑ ภาค ๖    ๔๑๗
ไม่ชอบ.    ด้วยบทนั้นท่านแสดงความที่วาจานั้นนำสิ่งที่ไม่เป็นประโยชน์มาให้.
บทว่า  อนวชฺชา  ได้แก่  เว้นจากโทษมีราคะเป็นต้นที่จัดว่าเป็นโทษ.   ด้วย
บทนั้น ท่านแสดงความที่วาจานั้นบริสุทธิ์ด้วยเหตุ   และความที่วาจานั้นไม่มีโทษ
อันทำให้ถึงอคติเป็นต้น.   บทว่า   อนนุวชฺชา  จ  ได้แก่   เว้นจากการติเตียน.
ด้วยบทนั้นท่านแสดงถึงความถึงพร้อมด้วยอาการทั้งหมดของวาจานั้น.  บทว่า
วิญฺญูนํ  ได้แก่   บัณฑิตทั้งหลาย.    ด้วยบทนั้นท่านแสดงว่า    ในการนินทา
และสรรเสริญ  คนพาลเอาเป็นประมาณไม่ได้.   บทว่า   กตเมหิ   จตูหิ  เป็น
คำถามที่พระองค์มีพระประสงค์จะตอบเอง.   บทว่า   อิธ    คือในศาสนานี้.
บทว่า  ภิกฺขเว  ได้แก่ ร้องเรียกผู้ที่ประสงค์จะกล่าวด้วย.   บทว่า  ภิกฺขุ   ชี้ถึง
บุคคลที่จะกล่าวถึง   โดยประการดังกล่าวแล้ว.
         บทว่า   สุภาสิตํเยว   ภาสติ   ได้แก่  โดยเทศนาเป็นบุคลาธิษฐาน
เป็นคำชี้ถึงองค์ใดองค์หนึ่งในองค์ของวาจา  ๔.    บทว่า  โน  ทุพฺภาสิตํ
ได้แก่  ห้ามการกล่าวทักท้วงองค์ของวาจานั้น.  ด้วยบทนั้นย่อมปฏิเสธความเห็น
ว่า  บางครั้งแม้มุสาวาทเป็นต้นก็ควรพูดได้. หรือว่าด้วยบทว่า  โน  ทุพฺภาสิตํ
นี้  ท่านแสดงการละมิจฉาวาจา.  บทว่า  สุภาสิตํ  นี้เป็นลักษณะของคำพูดที่
ผู้ละมิจฉาวาจานี้ได้แล้วควรกล่าว  เหมือนกล่าวถึง  ปาปสฺส อกรณํ  กุสลสฺส
อุปสมฺปทํ  การไม่ทำความชั่ว   การเข้าถึงกุสล.   แต่ท่านกล่าวถึงคำที่ไม่ควร
กล่าวเพื่อแสดงองค์      ควรกล่าวเฉพาะคำที่ไม่ได้กล่าวมาในบท.     แม้ในคำ
มีอาทิว่า  ธมฺมํเยว ก็มีนัยนี้แล.   ในสูตรนี้ท่านกล่าวถึงคำที่ทำให้สุภาพเว้นจาก
โทษมีส่อเสียดเป็นต้น  ด้วยบทนี้ว่า  สุภาสิตํเยว  ภาสติ  โน  ทุพฺภาสิตํ
หน้า ๔๑๖