๔๙    ๔๗.พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย สุตตนิบาต เล่ม ๑ ภาค ๖    ๕๑
         บรรดาบทเหล่านั้น  บทว่า  เย  เป็นคำยกขึ้นแสดงโดยไม่กำหนด
         บทว่า  สุปฺปยุตฺตา ได้แก่ ประกอบแล้วด้วยดี  อธิบายว่า  พระอริย-
บุคคลเหล่านั้น     ละอเนสนามีอย่างต่าง ๆ    อาศัยการเลี้ยงชีพที่บริสุทธิ์   เริ่ม
ประกอบตนไว้ด้วยวิปัสสนา.
         อีกอย่างหนึ่ง  บทว่า  สุปฺปยุตฺตา  ได้แก่ประกอบด้วยกายประโยค
และวจีประโยคอันบริสุทธิ์.  ด้วยบทว่า  สุปฺปยุตฺตา  นั้น  พระผู้มีพระภาคเจ้า
ทรงแสดงถึงศีลขันธ์  ของพระอริยบุคคลเหล่านั้น.
         สองบทว่า  มนสา  ทฬฺเหน  ความว่า  ด้วยใจที่มั่นคง   อธิบายว่า
ด้วยจิตที่ประกอบด้วยสมาธิที่มั่นคง  ด้วยบทว่า  มนสา  ทฬฺเหน  นี้  พระผู้-
มีพระภาคเจ้าทรงแสดงถึงสมาธิขันธ์ของพระอริยบุคคลเหล่านั้น.
         บทว่า  นิกฺกามิโน  ความว่า    เป็นผู้ไม่อาลัยในกายและชีวิต คือไม่
มีความห่วงใยด้วยกิเลสทั้งปวงที่ได้กระทำไว้  ด้วยความเพียรที่เป็นปัญญาธุระ
ด้วยบทว่า   นิกฺกามิโน    นี้พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงแสดงถึงปัญญาขันธ์ที่ถึง
พร้อมด้วยความเพียรของพระอริยบุคคลเหล่านั้น.
         บทว่า    โคตมสาสนมฺหิ   ความว่า     ในศาสนาของพระตถาคตเจ้า
พระนามว่า  โคดม   โดยพระโคตรนั้นเอง.  ด้วยบทว่า   โคตมสาสนมฺหิ  นั้น
พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงแสดงความไม่มี    ความไม่ห่วงใยกิเลสทั้งหลายที่กระทำ
ไว้แล้ว  เพราะความไม่มีแห่งคุณ   มีการพยายามดีเป็นต้น   แห่งพระอริยบุคคล
ทั้งหลาย  ผู้กระทำความเพียรเพื่อความไม่ตายมีประการต่าง ๆ  ในภายนอกจาก
ศาสนาของพระสมโคดมนี้.
หน้า ๕๐