๙๘    ๔๗.พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย สุตตนิบาต เล่ม ๑ ภาค ๖    ๑๐๐
         คำว่า  น  หิ  มํสโภชนํ  ความว่า  ก็เนื้อและโภชนะหาใช่กลิ่นดิบ
ไม่  ด้วยอรรถตามที่ข้าพเจ้ากล่าวไว้นั้นแล.
         พึงทราบวินิจฉัยแม้ในคาถาที่  ๒  ดังต่อไปนี้.
         สองบทว่า  เย  ลูขสา  ความว่า  ชนเหล่าใด  เศร้าหมอง  ไม่มีรส
อธิบายว่า  ประกอบตนไว้ในอัตตกิลมถานุโยค.
         บทว่า  ทารุณา  ได้แก่ หยาบช้า  กักขละ  คือประกอบด้วยความ
เป็นผู้ว่ายาก.
         บทว่า  (ปร)  ปิฏฺ€ิมํสิกา  ความว่า  ต่อหน้า  ก็พูดไพเราะ  แล้วก็
พูดติเตียนในที่ลับหลัง  จริงอยู่  ชนทั้งหลายเหล่านี้  ไม่อาจจะแลดูซึ่งหน้าได้
เป็นราวกะว่าแทะเนื้อหลังของชนทั้งหลายลับหลัง  เพราะเหตุนั้น  ท่านจึงเรียก
ว่า  หน้าไว้หลังหลอก.
         บทว่า  มิตฺตทุพฺภิโน  คือ  ผู้ประทุษร้ายมิตร  มีคำอธิบายว่า  ปฏิบัติ
ผิดต่อมิตรทั้งหลายผู้ให้ความคุ้นเคย  ในเรื่องภรรยา  ทรัพย์  และชีวิต  ใน
ที่นั้น  ๆ.
         บทว่า  นิกฺกรุณา  ความว่า  ปราศจากความเอ็นดู  คือต้องการให้
สัตว์ทั้งหลายพินาศ.
         บทว่า  อติมาโน  ได้แก่  ประกอบด้วยการถือตัวจัด  ดังที่พระผู้มี
พระภาคเจ้าตรัสไว้ว่า  คนบางคนในโลกนี้  ดูหมิ่นผู้อื่นด้วยกระทบถึงชาติ
กำเนิด  ฯลฯ  หรือด้วยอ้างถึงวัตถุอย่างใดอย่างหนึ่ง  ความถือตัวเห็นปานนี้
ใด  ฯลฯ  ความเป็นผู้มีจิตเหมือนกับธง.
หน้า ๙๙