๓๖๘    ๕๙.พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย ชาดก เล่ม ๓ ภาค ๕    ๓๗๐
ตนฺตานิ   ความว่า   ทำเรียบร้อยแล้ว.      ราชกิจทั้งหลายที่ทำเรียบร้อย
แล้วนั่นแหละ   ที่เรียก   สุกตนฺตานิ   คือทำดีแล้ว    ในที่นี้เหมือนงาน
ทั้งหลายนั่นแหละ     เขาเรียกว่า   กมฺมนฺตานิ   คือการงานและเหมือน
ป่านั่นแหละ   เขาเรียกว่า    วนนฺตานิ.      บทว่า      ทูตวิปฺปหิตานิ     จ
ความว่า  การส่งสารที่ฉันผู้ที่เขาผูกหนังสือไว้ที่คอแล้วส่งไปโดยบอกว่า
จงถวายแก่พระราชาชื่อโน้น   แล้วก็เดินไปวันเดียวเท่านั้นตั้งร้อยโยชน์.
บทว่า   น   นูน   ราชา   ชานาติ   ความว่า   พระราชานั้นไม่ทรงทราบ
ราชกิจทั้งหลายเหล่านั้นที่ฉันทำถวายพระองค์แน่นอน. บทว่า อปรายินี
ความว่า    ไม่มีที่พึ่งที่ระลึก.    บทว่า   ตทา  หิ  ได้แก่   ตถา  หิ  คือจริง
อย่างนั้น.   อีกอย่างหนึ่ง  ปาฐะว่า ตถา  หิ  นี้เหมือนกัน.   บทว่า  ทินฺนา
ความว่า    เพราะฉันเป็นผู้ที่พระราชาพระราชทานแก่ช่างหม้อ   ทำให้
เป็นผู้ขนมูลสัตว์แล้ว.
         พระโพริสัตว์สดับถ้อยคำของเขาแล้วจึงปลอบใจว่า   เจ้าอย่าโศก
เศร้าไปเลย  ฉันจักทูลพระราชาแล้วให้พระราชทานยศตามปกติ  แล้วเข้า
ไปพระนคร    รับประทานอาหารเช้าแล้วไปราชสำนักยกเรื่องขึ้นทูลถาม
ว่า ข้าแต่มหาราชเจ้า พระองค์ทรงมีช้างพังต้นชื่อโอฏฐิพยาธิ มิใช่หรือ ?
เขาผูกหลาวไว้ที่หน้าอกแล้วช่วยสงครามในที่โน้นและในที่โน้น วันโน้น
ถูกผูกหนังสือ    คือสารที่คอแล้วส่งไปสื่อสาร   ได้เดินทางไปร้อยโยชน์.
ฝ่ายพระองค์ก็ได้พระราชทานยศแก่เขามาก  บัดนี้  เขาอยู่ที่ไหน ?  พระ-
หน้า ๓๖๙