๔๐๓    ๕๙.พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย ชาดก เล่ม ๓ ภาค ๕    ๔๐๕
หรืออย่างไรทำอย่างนี้แล้วแพ้   หรือว่าพระราชาแม้เหล่าอื่น     ก็เคยแพ้
ดังนี้     เสวยพระกระยาหารเช้าแล้วเสด็จไปยังพระเชตวัน    ถวายนมัส-
การพระศาสดาแล้ว     จึงทูลถามข้อความนั้น.     พระศาสดาตรัสตอบว่า
ขอถวายพระพรมหาบพิตรมหาราช    ใช่จะมีแต่มหาบพิตรพระองค์เดียว
เท่านั้นก็หาไม่  แม้พระราชาในสมัยโบราณ  ทรงทำการสงเคราะห์ทหาร
ใหม่  ผู้เป็นแขกแล้วทรงปราชัยก็มี  เป็นผู้อันพระราชาทูลอ้อนวอนแล้ว
ได้ทรงน้ำเอาเรื่องในอดีตมาสาธก   ดังต่อไปนี้ :-
         ในอดีตกาล   พระเจ้าโกรัพยะทรงพระนามว่า     ธนญชัย   ยุธิฏ-
ฐิลโคตร  เสวยราชสมบัติในอินทปัตถนครในแคว้นกุรุ.  ครั้งนั้น  พระ-
โพธิสัตว์ถือกำเนิดในตระกูลปุโรหิตของพระเจ้าธนญชัย    เติบใหญ่แล้ว
ได้รับการศึกษาศิลปทุกชนิดที่เมืองตักกศิลา  กลับมาที่อินทปัตถนครแล้ว
ได้รับตำแหน่งปุโรหิตเป็นผู้ถวายอรรถธรรมแด่พระราชา      แทนบิดาที่
ล่วงลับไปแล้ว.  คนทั้งหลายได้ขนานนามท่านว่าวิธูรบัณฑิต.   ครั้งนั้น
พระเจ้าธนญชัย ไม่ทรงคำนึงถึงทหารเก่า ได้ทรงทำการสงเคราะห์ทหาร
ที่เป็นแขกใหม่เท่านั้น.     เมื่อพระองค์เสด็จไปปราบปัจจันตชนบทที่ก่อ
การร้าย     ทหารเก่าไม่รบโดยคิดว่า      ทหารใหม่ที่เป็นแขกจักรู้หน้าที่.
ทหารใหม่ที่เป็นแขกก็ไม่รบโดยคิดว่า     ทหารเก่าจักรู้หน้าที่    ตกลงว่า
ทั้งทหารเก่าทั้งทหารใหม่ไม่รบเลย. พระราชาทรงปราชัยแล้ว  เสด็จกลับ
อินทปัตถนครทันที   ทรงดำริว่า    เราปราชัยเพราะเราทำการสงเคราะห์
ทหารใหม่ที่เป็นแขก.      อยู่มาวันหนึ่งพระองค์ทรงดำริว่า    เราจักถาม
หน้า ๔๐๔