๔๑๒    ๕๙.พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย ชาดก เล่ม ๓ ภาค ๕    ๔๑๔
         บรรดาบทเหล่านั้น.   บทว่า  โกธ   ตัดบทเป็น โก อิธ  ความว่า
ในโลกนี้ใคร.   บทว่า  โก  เมตํ  ความว่า  เทวดาถามว่า  ใครรู้ชัดปัญหา
ข้อนี้ของเรา.   บทว่า  โก  ตํ  ปฏิภณ  ความว่า  ใครจะตอบปัญหาที่เรา
ถามข้อนั้น ๆ   ของเราได้   คือว่าใครจักสามารถกล่าวแก้ปัญหาได้.
         พระโพธิสัตว์ได้ฟังคำนั้นแล้ว   จึงกล่าวคาถานี้ว่า :-
                        เมื่อพระอริยเจ้าทั้งหลายตื่นอยู่    ข้าพเจ้า
           เป็นผู้หลับแล้ว    แต่เมื่อคนทั้งหลายหลับแล้ว
           ข้าพเจ้าเป็นผู้ตื่น     ข้าพเจ้าเข้าใจปัญหาข้อนั้น
           ข้าพเจ้าจะแก้ปัญหาของท่านได้.
         ดังนี้แล้ว   ถูกเทวดานั้น   ถามคาถานี้ว่า :-
                        เมื่อคนทั้งหลายตื่นอยู่  ท่านจะเป็นผู้
           หลับได้อย่างไร  เมื่อคนทั้งหลายหลับแล้ว
           ท่านจะเป็นผู้ตื่นได้อย่างไร  ท่านเข้าใจปัญหา
           ข้อนี้อย่างไร  ท่านจะแก้ปัญหาของข้าพเจ้า
           อย่างไร ?  ดังนี้
         เมื่อจะพยากรณ์เนื้อความนั้น   จึงได้กล่าวคาถาเหล่านี้ว่า :-
                        ดูก่อนเทวดา  ชนเหล่าใดไม่รู้ธรรม  คือ
           สัญญมะและทมะ      เมื่อชนเหล่านั้นหลับแล้ว
หน้า ๔๑๓