๔๒๑    ๕๙.พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย ชาดก เล่ม ๓ ภาค ๕    ๔๒๓
เหล่านั้น   ทรงได้รับอภิเษกในวันนั้นเอง  ความที่พระพุทธเจ้าทั้งหลาย
เป็นผู้มีพระคุณยิ่งใหญ่น่าอัศจรรย์จริง.    พระศาสดาเสด็จมา   แล้วตรัส
ถามว่า  ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย  เธอทั้งหลายนั่งสนทนากันด้วยเรื่องอะไร ?
เมื่อภิกษุทั้งหลายกราบทูลว่า    ด้วยเรื่องชื่อนี้   แล้วตรัสว่า   ดูก่อนภิกษุ
ทั้งหลาย    ไม่น่าอัศจรรย์เลย    การที่พระนางมัลลิกาเทวีทรงถวายขนม
กุมมาสแก่พระสัพพัญญูพุทธเจ้าพระองค์เดียว      แล้วทรงได้รับความ
เป็นพระมเหสีของพระเจ้าโกศล    เพราะเหตุไร ?    เพราะพระพุทธเจ้า
ทั้งหลายทรงเป็นผู้มีพระคุณมาก     ส่วนบัณฑิตในปางก่อน    ได้ถวาย
ขนมกุมมาสจืด ไม่ผสมเกลือ ไม่มีน้ำมัน ไม่ผสมน้ำอ้อย  แก่พระปัจเจก-
พุทธเจ้าทั้งหลาย      แล้วได้รับสิริราชสมบัติ       ในแคว้นกาสีประมาณ
๓ โยชน์  ในอัตภาพที่ ๒   เพราะผลการถวายขนมนั้น     น่าอัศจรรย์แท้
ดังนี้    แล้วได้ทรงนำเอาเรื่องในอดีตมาสาธก   ดังต่อไปนี้ :-
         ในอดีตกาล     เมื่อพระเจ้าพรหมทัตครองราชสมบัตอยู่ในนคร-
พาราณสี  พระโพธิสัตว์เกิดในตระกูลของตนยากจนตระกูลหนึ่ง  เติบโต
แล้วอาศัยเศรษฐีคนหนึ่ง   ทำงานรับจ้างเลี้ยงชีวิต.   อยู่มาวันหนึ่ง   เขา
ถือขนมกุมมาส  ๔ ก้อนมาจากตลาด     โดยคิดว่า     ขนมเหล่านี้จักเป็น
อาหารเช้าของเรา   เมื่อเดินไปทำงานได้เห็นพระปัจเจกพุทธเจ้า ๔ องศ์
กำลังเสด็จมา    บ่ายพระพักตร์ไปนครพาราณสีเพื่อประโยชน์แก่ภิกษา-
จาร    จึงคิดว่า    พระปัจเจกพุทธเจ้าเหล่านี้    เสด็จไปนครพาราณสีเพื่อ
ต้องการภิกษาจาร   เราก็มีขนมกุมมาส ๔ ก้อนนี้   ถ้ากะไรแล้ว  เราควร
หน้า ๔๒๒