๕๔๒    ๖๘.พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย ปฏิสัมภิทามรรค เล่ม ๗ ภาค ๑ ๖๘.พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย ปฏิสัมภิทามรรค เล่ม ๗ ภาค ๑    ๕๔๓
      ปฏิปัสสัทธิปาริสุทธิศีลเป็นไฉน ปฏิปัสสัทธิปาริสุทธิศีลนี้ ของ
พระขีณาสพสาวกพระตถาคตเจ้า    ของพระปัจเจกพุทธเจ้า  และของ
พระตถาคตอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
         [๗๘]  ศีลมีที่สุดก็มี    ศีลไม่มีที่สุดก็มี    ในศีล ๒ อย่างนั้น
ศีลมีที่สุดนั้นเป็นไฉน  ศีลมีที่สุดเพราะลาภก็มี   ศีลมีที่สุดเพราะยศก็มี
ศีลมีที่สุดเพราะญาติก็มี    ศีลมีที่สุดเพราะอวัยวะก็มี    ศีลมีที่สุดเพราะ
ชีวิตก็มี.
          ศีลมีที่สุดเพราะลาภนั้นเป็นไฉน     บุคคลบางคนในโลกนี้ย่อม
ล่วงสิกขาบทตามที่ตนสมาทานไว้เพราะเหตุแห่งลาภ    เพราะปัจจัยแห่ง
ลาภ   เพราะการณ์แห่งลาภ   ศีลนี้เป็นลาภปริยันตศีล.
            ศีลมีที่สุดเพราะยศเป็นไฉน บุคคลบางคนในโลกนี้ ...เพราะ
เหตุแห่งยศ... ศีลนี้เป็นยสปริยันตศีล.
            ศีลมีที่สุดเพราะญาตินั้นเป็นไฉน      บุคคลบางคนในโลกนี้...
เพราะเหตุแห่งญาติ.. .ศีลนี้เป็นญาติปริยันตศีล.
            ศีลมีที่สุดเพราะอวัยวะนั้นเป็นไฉน   บุคคลบางคนในโลกนี้...
เพราะเหตุแห่งอวัยวะ . ..ศีลนี้เป็นอังคปริยันตศีล.
           ศีลมีที่สุดเพราะชีวิตนั้นเป็นไฉน  บุคคลบางคนในโลกนี้  ย่อม
ล่วงสิกขาบทตามที่ตนสมาทานไว้เพราะเหตุแห่งชีวิต    เพราะปัจจัยแห่ง
ชีวิต   เพราะการณ์แห่งชีวิต   ศีลนี้เป็นชีวิตปริยันตศีล   ศีลเห็นปานนี้
เป็นศีลขาด   เป็นศีลทะลุ   ด่าง   พร้อย   ไม่เป็นไทย    วิญญูชนไม่
สรรเสริญ   อันตัณหาและทิฏฐิจับต้องแล้ว  ไม่เป็นไปเพื่อสมาธิ  เป็นที่
ตั้งแห่งความเดือดร้อน ไม่เป็นที่ตั้งแห่งความปราโมทย์ ไม่เป็นที่ตั้งแห่ง
ปีติ  ไม่เป็นที่ตั้งแห่งความระงับ  ไม่เป็นที่ตั้งแห่งความสุข  ไม่เป็นที่ตั้ง
แห่งสมาธิ  ไม่เป็นที่ตั้งแห่งยถาภูตญาณทัศนะ    ไม่เป็นไปเพื่อความ
เบื่อหน่าย   เพื่อความคายกำหนัด    เพื่อความดับ   เพื่อความสงบระงับ
เพื่อความรู้ยิ่ง   เพื่อความตรัสรู้   เพื่อนิพพาน   โดยส่วนเดียว   ศีลนี้
เป็นปริยันตศีล.
           [๘๘]  ศีลไม่มีที่สุดนั้นเป็นไฉน    ศีลไม่มีที่สุดเพราะลาภก็มี
ศีลไม่มีที่สุดเพราะยศก็มี  ศีลไม่มีที่สุดเพราะญาติก็มี  ศีลไม่มีที่สุดเพราะ
อวัยวะก็มี  ศีลไม่มีที่สุดเพราะชีวิตก็มี.
          ศีลไม่มีที่สุดเพราะลาภเป็นไฉน    บุคคลบางคนในโลกนี้     แม้
ความคิดก็ไม่ให้เกิดขึ้นเพื่อจะล่วงสิกขาบทตามที่ตนสมาทานไว้   เพราะ
เหตุแห่งลาภ     เพราะปัจจัยแห่งลาภ     เพราะการณ์แห่งลาภ     อย่างไร
เขาจักล่วงสิกขาบทเล่า  ศีลนี้เป็นศีลไม่มีที่สุดเพราะลาภ.
         ศีลไม่มีที่สุดเพราะยศนั้นเป็นไฉน    บุคคลบางคนในโลกนี้...
เพราะเหตุแห่งยศ . . . ศีลนี้เป็นศีลไม่มีที่สุดเพราะยศ.
         ศีลไม่มีที่สุดเพราะญาตินั้นเป็นไฉน  บุคคลบางคนในโลกนี้ ...
เพราะเหตุแห่งญาติ. . .ศีลนี้เป็นศีลไม่มีที่สุดเพราะญาติ.