๖๗๘    ๖๘.พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย ปฏิสัมภิทามรรค เล่ม ๗ ภาค ๑ ๖๘.พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย ปฏิสัมภิทามรรค เล่ม ๗ ภาค ๑    ๖๗๙
            พระโยคาวจร  ย่อมพิจารณาเห็นความเกิดขึ้นแห่งรูปขันธ์  ย่อม
พิจารณาเห็นลักษณะ ๕  ประการ เมื่อพิจารณาเห็นความเสื่อมไปแห่งรูป-
ขันธ์  ย่อมพิจารณาเห็นลักษณะ ๕  ประการ     เมื่อพิจารณาเห็นความ
เกิดขึ้นและความเสื่อมไปแห่งรูปขันธ์     ย่อมพิจารณาเห็นลักษณะ  ๑๐
ประการ     เมื่อพิจารณาเห็นความเกิดขึ้นแห่งเวทนาขันธ์   แห่งสัญญา-
ขันธ์  แห่งสังขารขันธ์   แห่งวิญญาณขันธ์    ย่อมพิจารณาเห็นลักษณะ
๕ ประการ    เมื่อพิจารณาเห็นความเสื่อมไปแห่งวิญญาณขันธ์     ย่อม
พิจารณาเห็นลักษณะ  ๕  ประการ  เมื่อพิจารณาเห็นความเกิดขึ้นและความ
เสื่อมไปแห่งวิญญาณขันธ์  ย่อมพิจารณาเห็นลักษณะ  ๑๐ ประการ.
            [๑๐๖]  พระโยคาวจร  เมื่อพิจารณาเห็นความเกิดขึ้นแห่งรูป-
ขันธ์  ย่อมพิจารณาเห็นลักษณะ ๕ ประการ  เป็นไฉน  ?
                  พระโยคาวจร  ย่อมพิจารณาเห็นความเกิดขึ้นแห่งรูปขันธ์  โดย
ความเกิดขึ้นแห่งปัจจัยว่า   เพราะอวิชชาเกิดรูปจึงเกิด เพราะตัณหาเกิด
รูปจึงเกิด   เพราะกรรมเกิดรูปจึงเกิด   เพราะอาหารเกิดรูปจึงเกิด    แม้
เมื่อพิจารณาเห็นลักษณะแห่งความเกิด     ก็ย่อมพิจารณาเห็นความเกิด
ขึ้นแห่งรูปขันธ์   พระโยคาวจร  เมื่อพิจารณาเห็นความเกิดขึ้นแห่งรูป-
ขันธ์  ย่อมพิจารณาเห็นลักษณะ ๕ ประการนี้.
            [๑๐๗]  พระโยคาวจร      เมื่อพิจารณาเห็นความเสื่อมไปแห่ง
รูปขันธ์  ย่อมพิจารณาเห็นลักษณะ ๕ ประการเป็นไฉน ?
            พระโยคาวจร ย่อมพิจารณาเห็นความเสื่อมไปแห่งรูปขันธ์  โดย
ความดับแห่งปัจจัยว่า        เพราะอวิชชาดับรูปจึงดับ    เพราะตัณหาดับ
รูปจึงดับ  เพราะกรรมดับรูปจึงดับ   เพราะอาหารดับรูปจึงดับ    แม้เมื่อ
พิจารณาเห็นลักษณะแห่งความแปรปรวน       ก็ย่อมพิจารณาเห็นความ
เสื่อมไปแห่งรูปขันธ์   เมื่อพิจารณาเห็นความเสื่อมไปแห่งรูปขันธ์  ย่อม
พิจารณาเห็นลักษณะ ๕  ประการนี้  เมื่อพิจารณาเห็นความเกิดขึ้นและ
ความเสื่อมไปแห่งรูปขันธ์   ย่อมพิจารณาเห็นลักษณะ  ๑๐  ประการนี้.
            [๑๐๘]   พระโยคาวจร       เมื่อพิจารณาเห็นความเกิดขึ้นแห่ง
เวทนาขันธ์  ย่อมพิจารณาเห็นลักษณะ ๕ ประการเป็นไฉน ?
            พระโยคาวจร     ย่อมพิจารณาเห็นความเกิดขึ้นแห่งเวทนาขันธ์
โดยความเกิดขึ้นแห่งปัจจัยว่า   เพราะอวิชชาเกิดเวทนาจึงเกิด     เพราะ
ตัณหาเกิดเวทนาจึงเกิด  เพราะกรรมเกิดเวทนาจึงเกิด   เพราะผัสสะเกิด
เวทนาจึงเกิด   แม้เมื่อพิจารณาเห็นลักษณะแห่งการเกิด   ก็ย่อมพิจารณา
เห็นความเกิดขึ้นแห่งเวทนา  พระโยคาวจร  เมื่อพิจารณาเห็นความเกิด
ขึ้นแห่งเวทนาขันธ์  ย่อมพิจารณาเห็นลักษณะ ๕ ประการนี้.
            [๑๐๙]   พระโยคาวจร      เมื่อพิจารณาเห็นความเสื่อมไปแห่ง
เวทนาขันธ์   ย่อมพิจารณาเห็นลักษณะ ๕ การเป็นไฉน ?
            พระโยคาวจร    ย่อมพิจารณาเห็นความเสื่อมไปแห่งเวทนาขันธ์
โดยความดับแห่งปัจจัยว่า   เพราะอวิชชาดับเวทนาจึงดับ   เพราะตัณหา