๘๕๒    ๖๘.พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย ปฏิสัมภิทามรรค เล่ม ๗ ภาค ๑ ๖๘.พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย ปฏิสัมภิทามรรค เล่ม ๗ ภาค ๑    ๘๕๓
นิพพานอันเป็นที่ดับ    ว่างเปล่าแล้วย่อมเข้าสมาบัติ   นี้ชื่อว่า  สุญญต-
สมาบัติ.
            [๒๐๗]   พระโยคาวจรพิจารณาเห็นรูปนิมิตโดยความเป็นภัย
มีจิตน้อมไปในนิพพานอันไม่มีนิมิต   ถูกต้องแล้วๆ ย่อมเห็นความเสื่อม
ไป   เพิกเฉยความเป็นไปแล้ว   คำนึงถึงนิพพานอันเป็นที่ดับ   ไม่มีนิมิต
แล้วย่อมเข้าสมาบัติ   นี้ชื่อว่า   อนิมิตวิหารสมาบัติ     พิจารณาเห็น
ตัณหาอันเป็นที่ตั้งแห่งรูปโดยความเป็นภัย   มีจิตน้อมไปในนิพพานอัน
ไม่มีที่ตั้ง  ถูกต้องแล้ว ๆ ย่อมเห็นความเสื่อมไป  เพิกเฉยความเป็นไปแล้ว
คำนึงถึงนิพพานอันเป็นที่ดับ  ไม่มีที่ตั้ง   แล้วย่อมเข้าสมาบัติ    นี้ชื่อว่า
อัปปณิหิตวิหารสมาบัติ   พิจารณาเห็นความถือมั่นว่ารูปโดยความเป็น
ภัย   มีจิตน้อมไปในนิพพานอันว่างเปล่า    ถูกต้องแล้ว ๆ ย่อมเห็นความ
เสื่อมไป    เพิกเฉยความเป็นไปแล้ว   คำนึงถึงนิพพานอันเป็นที่ดับว่าง
เปล่าแล้วย่อมเข้าสมาบัติ.   นี้ชื่อว่า   สุญญตวิหารสมาบัติ.
            [๒๐๘]   พระโยคาวจรพิจารณาเห็นเวทนานิมิต  ฯลฯ  สัญญา-
นิมิต    สังขารนิมิต  วิญญาณนิมิต  จักษุ  ฯลฯ
            พระโยคาวจรพิจารณาเห็นชราและมรณะนิมิตโดยความเป็นภัย
มีจิตน้อมไปในนิพพานอันไม่มีนิมิต  ถูกต้องแล้วๆ ย่อมเห็นความเสื่อม
ไป   วิหารธรรมนี้   ชื่อว่า   อนิมิตวิหาร    พิจารณาเห็นตัณหาอันเป็น
ที่ตั้งแห่งชราและมรณะโดยความเป็นภัย   มีจิตน้อมไปในนิพพานอันเป็น
มีที่ตั้ง   ถูกต้องแล้ว ๆ    ย่อมเห็นความเสื่อมไป    วิหารธรรม   นี้ชื่อว่า
อัปปณิหิตวิหาร  พิจารณาเห็นความถือมั่นชราและมรณะโดยความเป็น
ภัย   มีจิตน้อมไปในนิพพานอันว่างเปล่า   ถูกต้องแล้ว ๆ  ย่อมเห็นความ
เสื่อมไป  วิหารธรรมนี้   ชื่อว่า  สุญญตวิหาร.
            [๒๐๙]  พระโยคาวจรพิจารณาเห็นชราและมรณะนิมิตโดย
ความเป็นภัย   มีจิตน้อมไปในนิพพานอันไม่มีนิมิต    เพิกเฉยความเป็น
ไปแล้ว   คำนึงถึงนิพพานอันเป็นที่ดับ  ไม่มีนิมิต   แล้วย่อมเข้าสมาบัติ
นี้ชื่อว่า   อนิมิตสมาบัติ   พิจารณาเห็นตัณหาอันเป็นที่ตั้งแห่งชราและ
มรณะโดยความเป็นภัย  มีจิตน้อมไปในนิพพานอันไม่มีที่ตั้ง    เพิกเฉย
ความเป็นไปแล้ว    คำนึงถึงนิพพานอันเป็นที่ดับ    ไม่มีที่ตั้ง    แล้วย่อม
เข้าสมาบัติ   นี้ชื่อว่า  อัปปณิหิตสมาบัติ  พิจารณาความถือมั่นชราและ
มรณะโดยความเป็นภัย   มีจิตน้อมไปในนิพพานอันว่างเปล่า   เพิกเฉย
ความเป็นไปแล้ว   คำนึงถึงนิพพานอันเป็นที่ดับ  ว่างเปล่า  แล้วย่อมเข้า
สมาบัติ   นี้ชื่อว่า  สุญญตสมาบัติ.
            [๒๑๐]  พระโยคาวจรพิจารณาเห็นชราและมรณะนิมิตโดย
ความเป็นภัย  มีจิตน้อมไปในนิพพานอันไม่มีนิมิต  ถูกต้องแล้ว ๆ ย่อม
เห็นความเสื่อมไป   เพิกเฉยความเป็นไปแล้ว   คำนึงถึงนิพพานอันเป็น
ที่ดับ    ไม่มีนิมิต    แล้วย่อมเข้าสมาบัติ   นี้ชื่อว่า  อนิมิตวิหารสมาบัติ
พิจารณาเห็นตัณหาอันเป็นที่ตั้งแห่งชราและมรณะโดยความเป็นภัย    มี