อรรถกถาวีสตินิบาต

อรรถกถามาตังคชาดก

         พระศาสดาเมื่อเสด็จประทับอยู่  ณ พระเชตวันมหาวิหาร ทรงปรารภ
อุเทนราชวงศ์    ตรัสพระธรรมเทศนานี้มีคำเริ่มต้นว่า   กุโต  นุ   อาคจฺฉสิ
ทุมฺมวาสี   ดังนี้.
         ความพิสดารว่า     ในกาลครั้งนั้น     ท่านพระปิณโฑลภารทวาชะ
เหาะมาจากพระเชตวันมหาวิหารทางอากาศ    ไปสู่พระราชอุทยานของพระเจ้า
อุเทน    ในเมืองโกสัมพี    เพื่อพักผ่อนในเวลากลางวันโดยมาก.    ได้ยินว่า
ในภพก่อน ๆ พระเถรเจ้าเคยเสวยราชย์ ครอบครองสมบัติมีบริวารเป็นอันมาก
ในพระราชอุทยานนั้นตลอดกาลนาน.  ด้วยบุรพจรรยาที่ได้เคยสั่งสมมา  พระ-
เถระจึงมักไปนั่งพักผ่อนกลางวันในพระราชอุทยานนั้นเสมอมา     ในกาลเวลา
ล่วงไป ด้วยสุขอันเกิดแต่ผลสมาบัติโดยมาก วันหนึ่ง เมื่อพระเถระไปนั่งพักผ่อน
อยู่ที่โคนต้นรังอันมีดอกบานสะพรั่งดี    ในพระราชอุทยานนั้น    พระเจ้าอุเทน
ทรงพระดำริว่า   เราจักดื่มน้ำจัณฑ์ฉลองใหญ่    แล้วเล่นอุยยานกีฬา   ตลอด
๗ วัน     แล้วจึงเสด็จไปยังพระราชอุทยาน   พร้อมด้วยราชบริพารเป็นอันมาก
ทรงซบพระเศียรลงบนตักของนางสนมคนหนึ่ง  บนแท่นมงคลศิลาอาสน์  แล้ว
ทรงนิทราหลับสนิท   เพราะความเมามายในการเสวยน้ำจัณฑ์   เหล่านางสนม
ที่นั่งขับกล่อม    ต่างวางเครื่องดุริยางคดนตรีไว้แล้ว    เข้าไปสู่พระราชอุทยาน
กำลังเลือกเก็บดอกไม้    และผลไม้เป็นต้นอยู่    เห็นพระเถระแล้ว    พากันไป
กราบไหว้แล้วนั่งอยู่.    พระเถระจึงนั่งแสดงธรรมกถาแก่หญิงเหล่านั้น.    ฝ่าย